Sade Yağ Fiyatları?

Geçmişte Anadolu’da oldukça yaygın olan fakat şimdilerde unutulmuş olduğundan sade yağı market raflarında bulmak oldukça güçtür. Urfa yöresinde yetiştirilen keçi, koyun ve inek sütünden yapılan sade yağ vitamin ve besin değeri zenginliğinden dolayı daha pahalı olabilmektedir. Sayıları çok fazla olmasa da organik sade yağ üretimini yapan yerel üreticiler mevcuttur.

İnternet üzerinden yapılan küçük bir araştırmayla bu üreticilere ulaşılabilir. İnternetten sipariş vermek güvenilir gelmezse yapımı oldukça basit olduğundan evde de yapılabilir. Sade yağ tamamen yağdan yapıldığından diğer yağlara oranla yapımı daha pahalıdır. Marketlerden veya yerel üreticilerden alınan tereyağıyla yapılabilir. Alınan marka, gramaj gibi faktörler sade yağın fiyatını etkilemektedir.

Sade Yağ Nedir?

Sade yağ, en doğal yağlardan biri olan tereyağının, içerisinde bulunan süt yağından suyun ve sütte yer alan protein ve şeker gibi katı maddelerin uzaklaştırılması ile üretilir. Bir diğer adı “ghee”dir. Sade yağın geçmişi çok eskilere dayanır. Bazı görüşlere göre milattan önce 2000 yılında kullanıldığına inanılır. Daha yakına geçmişe gelindiğinde özellikle Hindistan, Pakistan ve Bangladeş’te kullanıldığı bilinmektedir. Batı’ya yaklaştıkça Fransız ve Türk mutfaklarında kullanıldığı görülmektedir. Türk mutfağına girişi Osmanlı dönemine dayanmaktadır. Sade yağın tereyağından farkı, %99 oranında yağ oranına sahip olmasıdır. Tereyağında %85 civarında yağ oranı varken sade yağda %99 yağ oranı vardır. Bir diğer farkı ise dumanlama noktasıdır. Sade yağ, tereyağından daha yüksek dumanlanma noktasına sahiptir. Bu da sade yağı daha elverişli hale getirir.

Sade yağ nerelerde kullanılır sorusu ile en çok merak edilen konulardan biridir. Sade yağ birçok yemek yapımında kullanılmaktadır. En sık kullanıldığı noktalar ve işlevleri şöyledir;

Sade yağ kullanılan hamurlar daha çıtır olmaktadır. Bu özelliği nedeniyle baklava yapımında kullanılır.
Baklava dışında diğer şerbetli tatlıların yapımında da kullanılabilir.
Her türlü et ve sebze yemeğinin yapımında kullanılabilir.
Diğer yağlara oranla daha yoğun olduğundan daha az miktarı yemeklere gerekli lezzeti vermekte yeterli olmaktadır.
Tereyağı gibi kahvaltılarda ekmeğe, çöreğe sürülerek de tüketilebilir.
Yanıklar üzerinde oldukça etkilidir.
Eritilen sade yağ, taze haşlanmış sebzelerin üzerine dökülebilir.
Mısır patlatırken sade yağ kullanılabilir.
Yumurta çırpılan kaba bir miktar sade yağ eklemek yumurtanın yapışmasını önler.
Patates püresi ya da fırında patates yemekleri yapılırken tercih edilebilir.
Sebze kavrulduğu zaman öncesinde eklenen sade yağ, sebzelerin daha karamelize bir doku almasını sağlar.

Sade Yağın Özellikleri Nelerdir?

Sade yağ nasıl yapılır sorusu ev yapımı besin tüketmeyi seven kesim tarafından sıklıkla araştırılmaktadır. Sade yağın yapımı yoğurt ve tereyağına kıyasla oldukça basittir. Çünkü ne yoğurt gibi uzun süre mayalanması beklenir ne de tereyağı gibi uzun süre yayıkta çalkalanması gerekir. Sade yağ, aslında saflaştırılmış tereyağıdır. Sade yağ yapımı için gerekli olan malzeme bir kilogram tuzsuz tereyağıdır. Fakat kullanılacak olan tereyağının doğal beslenmiş inekten sağılan sütle yapılması, iyi yoğurulması ve birkaç gün buzdolabında dinlendirilmiş olması gerekir. Öncelikle yapılması gereken bu bir kilogram tereyağının derin bir kap içinde ve kısık ateşte eritilmesidir.

Eriyen tereyağının yüzeyinde oluşan tortular dibe çökmeye başlar ve yüzeyi köpükle kaplanır. Sade yağ yaparken dikkat edilmesi gereken püf noktalardan biri oluşan bu köpüklerin süzgeç veya kaşık yardımıyla dikkatlice ayrıştırılmasıdır. Tereyağının içindeki nem buharlaşarak uzaklaştırıldığı için sade yağ dayanıklıdır ve eritilince tereyağı gibi köpürmez, tortu bırakmaz veya yanmaz.

Yüzeyde oluşan köpüklenme bitene kadar aynı işleme devam edilir. Yaklaşık bir saat sonra su tamamen buharlaşır ve tortular dibe çöker, ocağın altı kapatılıp dinlenmeye bırakılır. Kısa bir zaman sonra rengi sarıya döner. Bir süre daha dinlendirdikten sonra temiz bir tülbent yardımıyla süzülür ve kavanozlara doldurup buzdolabına konarak donması beklenir. Buzdolabında tamamen donan yağ artık kullanıma hazır hale gelir.

Sade Yağın Besin Değerleri Nelerdir?

Sade yağın 100 gramında 714 kcal kalori bulunmaktadır. Sade yağın en önemli özelliklerinden biri yanma derecesinin 250°C’ye kadar çıkabilmesidir. Bu özellik sayesinde yapılan kızartma yemekleri daha sağlıklı olmaktadır. İçerisindeki A vitamini cilt dengesini sağlamaktadır. K2 vitamini ise kemiklerin güçlenmesini sağlamaktadır. Yine içerisinde D, E vitaminleri bulunmaktadır. Laktoz ve oksitlenmiş kolesterol olmaması nedeniyle kolesterolün dengelenmesine yardımcı olur. Bütirik asit yönünden zengindir.Sindirim sistemindeki rahatsızlıkların çoğunun nedeni bütirik asit eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Bu sayede sindirim sistemi dengesi sağlanmış olur.

Sade Yağın Faydaları Nelerdir?

Sade yağın da tereyağı gibi birçok faydası vardır:

Sade yağ, diğer yağlara kıyasla besin değeri açısından en yoğun içeriğe sahip yağdır.
Yemeklere diğer yağlara kıyasla daha fazla lezzet verir.
Buzdolabında uygun koşullarda saklanması durumunda bir seneye kadar bozulmaz.
İçerisindeki K2 vitamini kemiklerin güçlenmesini sağlamaktadır.
A, D, E vitaminleri bakımından zengindir. İçerisindeki A vitamini cilt sağlığını desteklemektedir.
Kolesterolün düşmesine yardımcı olur.
Midedeki asit salgısını dengeleyerek sindirim sistemine yardımcı olur.
Bütirik asit yönünden zengindir. Bütirik asit eksikliği sindirim sistemi rahatsızlıklarına neden olur.
Sade yağ yapılırken süte ait bileşenler buharlaştığı için süt ve süt ürünlerine alerjisi olanlar için çok iyi bir seçenektir.
Burun tıkanıklığını geçirir.
Öksürüğü geçirir.
Sade yağ hücrelerde yakılınca açığa çıkan enerjiyle vücuttaki diğer yağlar kolaylıkla yakılır ve kilo kaybına yardımcı olur.
Ghee iyi bir enerji kaynağıdır.

Sade yağın zararları da mevcuttur. Sade yağ yapılırken, içerisindeki kolesterol okside olabilir ve bu da kalp sağlığını ciddi anlamda olumsuz etkiler. Ayrıca sade yağın, hindistan cevizi yağı gibi kalp hastalığına yakalanma riskini artıran doymuş yağ oranı oldukça yüksektir. Daha önce sarılık geçirmiş bireylerin tüketmesi önerilmemektedir. Hamile bireylerin nezle, grip ya da sindirim sisteminde bozuklukları yaşayanlara tavsiye edilmemektedir.

Sade Yağ Nasıl Saklanır?

Tereyağının kaynatılıp konsantre hale gelmesiyle elde edilen sade yağ, serin ve kuru yerde saklanmalıdır. Kolay kolay bozulmayan bu yağ, 3 ay kadar oda sıcaklığında saklanabilir, margarin gibi erimez ve katı formunu korur. Buzdolabında cam kavanoz içerisinde muhafaza edilmesi durumunda bir yıl bozulmadan saklanabilir. Sade yağın içerisinde %1 diliminde tuz vardır. Bu nedenle sade yağın bozulması konusunda endişe edilmez. Çok eski zamanlarda ise güven tasların içerisine konup toprağa gömülerek saklanmaktaymış. Eğer ekmeye sürerek bu yağı tüketecekse kişi, yağı buzdolabından çıkartıp ve biraz bekletip tüketmek daha iyi olacaktır. Böyle rahatça ekmek üzerine sürülerek tüketilebilir.